Nieuws
Informatieavond en speeddate voor potentiële leerlingen en stagiaires
Valentijnsdagactie: verrassing voor je geliefde
Tweede autisme steunpunt in de Zaanstreek!
Steunpunt Enkhuizen 2.0: nieuwe look, vertrouwde sfeer
Rookvrije organisatie
Topmiddag voor 300 cliënten en medewerkers
Open dag bij Steunpunt Enkhuizen op 3 december!
BovenJan Naasten NHN is nu online
Cliëntendag 2024: we gaan bowlen, darten, poolen en lekker eten!
Eelco helpt Alex zijn bikepackingdroom waar te maken
Nieuwsberichten 2025
Nieuwsberichten 2024
Nieuwsberichten 2023
Nieuwsberichten 2022
Nieuwsberichten 2021
Van kliniek naar strippenkaart
‘In de jaren 80 zorgde het nieuwe ideaal van ‘de-institutionalisering’ voor beddenafbouw bij de inrichtingen. Mensen hadden naast een behandelaar ook een normale omgeving nodig. Zo ontstonden de Regionale Instellingen voor Beschermende Woonvormen (RIBW’s). Dat waren kleinschalige woonvoorzieningen in de wijk, voor mensen met psychische en psychosociale kwetsbaarheden. Leviaan was daar een van.’ Aan het woord is adviseur kwaliteitsontwikkeling Eline van den Bijllaardt, over het ontstaan van onze organisatie en de ontwikkelingen die daarop volgden.
De behandelaar bepaalt
Zelf deed Eline een paar jaar later haar afstudeeropdracht bij een RIBW instelling. ‘De hele zorg was er toen op gericht dat de behandelaar bepaalt en weet wat goed voor je is. De organisatie was curatief gedreven: als de behandeling maar goed is en je volgens protocollen werkt. In de loop der jaren kwam er meer een scheiding tussen de behandelsetting en de begeleiding. Je ziet nu dat we weer meer naar elkaar toe gaan op zoek naar samenwerken en de persoon in regie. In de ketenbenadering is de som van de delen sterker dan de delen onderling.’
Emancipatie
‘Kwaliteit is vorm van emancipatie. Cliënten lieten zich jaren geleden wegzetten in instelling. Ook bij ons was het vroeger niet gebruikelijk dat zij op het hoofdkantoor kwamen. Dat was eng en er zaten risico’s aan. In dat proces zijn we nu gelukkig verder. Niemand kijkt ervan op dat cliënten op kantoor komen. De cliënten zijn mondiger en zelfstandiger. Veel cliënten hebben nooit in de kliniek gezeten. Ook ervaringsdeskundigheid kreeg vaste voet aan de grond. Bureau Herstel kwam op het hoofdkantoor, van waaruit cliënten en ervaringsdeskundigen herstel- en empowerment activiteiten organiseerden voor cliënten en naasten. Inmiddels zetten ervaringsdeskundigen regionaal een herstelwerkplaats op, waarbinnen meer organisaties hun herstelgerichte aanbod bundelen. Medezeggenschap is ook onderdeel van het proces. Dat was eerst meer vanuit de wet gedreven en beperkte zich tot wat we voor moesten leggen. Nu is dat meer gelijkwaardiger en gaat het om wederzijdse betrokkenheid en samenwerking.’
Van pamperen naar eigen regie
‘In de begin jaren namen we veel over van cliënten. Mensen waren na een lang verblijf in een kliniek vervreemd van basale dingen, zoals zelf bepalen of je het licht aan doet. We pamperden de cliënt. Het was al heel wat dat iemand vanuit de kliniek in een gewoon huis woonde. Als er destijds een plek vrij kwam, dan was het team druk met gordijnen ophangen en de boel schilderen en keek de cliënt toe. Zo’n 15 jaar geleden kwam de omslag naar eigen regie en krachten van mensen. We gingen over op vraaggericht werken, van zorgen voor naar zorgen dat. Van daaruit kwam ruim 10 jaar geleden herstelondersteunende zorg, gericht op eigen mogelijkheden, niet zozeer de psychische aandoening en bijbehorende onmacht. Bij Leviaan heet die werkwijze inmiddels de krachtenaanpak. Medewerkers en cliënt vonden herstel te veel klinken naar beter worden. Het krachtgericht werken met de krachtenaanpak is taal die beter aansluit.’
Kwaliteitskompas
‘Momenteel werken we aan de invoering van het kwaliteitskompas. Hiermee verleggen we onze kijk op kwaliteit van objectief meetbaar en gericht op richtlijnen en het beheersen van risico’s naar kwaliteit als leer- en verbeterproces van alle medewerkers en afgestemd op individuele behoeften. We meten hoe herstelondersteunend een team werkt en gaan in gesprek met elkaar over waar we dat aan merken. Dat gaat ook over de relatie en bejegening. Benader jij mij vanuit hoop en optimisme? Werken we aan de doelen die voor jou belangrijk zijn en betrekken we je netwerk daarbij? We werken met een beperkt aantal instrumenten die bijdragen aan de bedoeling. Zet wat we doen de cliënt in de regie zodat hij zo optimaal mogelijk functioneert, als het kan, op termijn het liefst zonder ons?’
Toekomst
‘Er zijn altijd mensen die begeleiding nodig hebben. Ik denk niet dat het alleen in deze vorm is. Er zullen mensen zijn die in een meer instellingsachtige omgeving wonen in en buiten een wijk, op een plek die past bij de hulpvraag. En grotere groepen mensen wonen in de wijk in een eigen woning en maken gebruik van de faciliteiten in een wooncirkel. Ook verwacht ik dat er meer initiatieven komen van lotgenotengroepen met ondersteuning, optimale regie met minimale digitale en fysieke begeleiding. Ik verwacht een toename van de zorgvraag en we misschien minder personeel hebben. Dat betekent dat we beter in kaart moeten brengen wat iemand zelf kan en wat de omgeving kan bijdragen. Ook denk ik dat we meer langdurige relaties aangaan, wellicht met een strippenkaartachtig principe. Een tijdje gaat het goed en heb je ons niet nodig. Als je het even niet meer weet, kan je bij iemand terecht.'
Vloeibaar en flexibel
Door de beperkte beschikbaarheid van personeel verwacht ik meer generalistische zorg en meer digitaal, gebruikmakend van domotica en robotica. Ik hoop wel met een menselijke maat. Het zou mooi zijn als we ons als organisatie flexibel aanpassen binnen het speelveld, dat we meer vloeibaar zijn en ons omvormen aan dat wat de cliënt nodig heeft om zelf in regie te staan. We bewegen die kant op, maar zijn er nog niet. We zoeken doorlopend de balans tussen eigen regie en een financieel gezonde organisatie met voldoende en goed personeel. Ik kijk uit naar de toekomst waarin we met elkaar het kwaliteitskompas in beweging houden om de juiste zorg te geven en de cliënt steeds meer in regie te krijgen.’
Klik hier om meer verhalen te lezen over 35 jaar Leviaan.