Zes organisaties, één Integraal Gezinsteam

Zes organisaties in West-Friesland, waaronder Leviaan, bundelen vanaf september hun krachten in een nieuw samenwerkingsverband: het Integraal Gezinsteam. Met één team van deskundigen gaan we gezinnen met complexe en meervoudige problematiek beter en effectiever ondersteunen. Vrijdag 5 september was de officiele start. 
 
In 2021 startte samenwerkingsverband Thuis voor Noordje met een wens: dat ook kinderen in gezinnen met meervoudige, complexe problemen veilig thuis kunnen opgroeien. Daar bundelen regio’s, jeugdhulpaanbieders en onderwijsinstellingen in Noord-Holland de krachten voor. En vanuit deze visie ontstaat nu een nieuwe samenwerking: het Integraal Gezinsteam. Professionals van GGZ Noord-Holland-Noord, iHub, Parlan, Esdégé-Reigersdaal, Leviaan en gemeenten in West-Friesland staat vanaf 5 september rond gezinnen voor een veilige thuissituatie en minder uithuisplaatsingen.

Verder kijken dan één expertise
Psychische klachten, verslaving, licht verstandelijke beperking, schulden, psychosociale problemen of een onveilige thuissituatie. Verschillende soorten problemen waarvoor je andere hulpverleners nodig hebt. En dat is precies de reden waarom gezinnen met meervoudige problemen in de jeugdzorg vaak vastlopen.

Meerdere doorverwijzingen volgen elkaar op. Kinderen en gezinnen komen zo op veel verschillende plekken en vaak duurt het lang voordat ze er beter van worden. En soms leidt dit zelfs tot een uithuisplaatsing. “Dit moet anders’’, dacht Thessa Mous, directeur van de divisie jeugd & gezin van GGZ NHN.

Thessa: “Als een kind bijvoorbeeld veel last heeft van angst- of stemmingsklachten, zijn wij er voor ondersteuning in het herstelproces. Maar als er daarnaast sprake is van schuld- of verslavingsproblemen, moeten we daar het gezin voor doorverwijzen. Ook komt het voor dat één van de ouders psychische ondersteuning nodig heeft bij de ggz voor volwassenen. Het duurt vervolgens vaak een tijd voordat deze hulp wordt gestart, maar ondertussen staan deze problemen het herstel van de psychische klachten van het kind in de weg. De enige manier om deze gezinnen echt verder te helpen, is met een integrale aanpak waarin verschillende expertises samenkomen. Daarom willen we met het Integraal Gezinsteam de hulp voor verschillende behoeften in één pakket bieden.”

Samen aansluiten bij de behoeften van het gezin
Het team ondersteunt de gezinnen op meerdere vlakken tegelijk: geestelijke gezondheidszorg voor jeugd en volwassenen, opvoedhulp, ondersteuning bij licht verstandelijke beperkingen en thema’s uit het sociale domein zoals huisvesting en financiën.

De basis van het Integraal Gezinsteam wordt gevormd door gezinsbegeleiders: de mensen die vanaf het begin tot het einde dicht bij het gezin staan. Daarnaast sluiten verschillende behandelaren aan. Een (familie)ervaringsdeskundige, systeemtherapeut, GZ-psycholoog, klinisch psycholoog, orthopedagoog generalist, verpleegkundig specialist en een psychiater op consultbasis. Een IPS-coach kan de gezinsleden naar onderwijs en werk begeleiden. En we werken intensief samen met andere betrokken instanties, zoals onderwijsinstellingen.

Hoe we de gezinnen helpen, hangt helemaal af van hun wensen en behoeften. Thessa: “We willen naast het gezin staan. Hun hulpvraag is leidend. Hun eigen normen en waarden zijn het uitgangspunt. We nemen eerst de tijd om kennis te maken en vertrouwen op te bouwen. Dan maken we een gezinsplan waarin we vastleggen waaraan we gaan werken en op welke manier. We kijken naar wat de positieve patronen zijn in het gezin en welke de ontwikkeling juist in de weg staan. Zeker in de eerste fase bespreken we het laaghangend fruit. Als er veel schulden zijn, kunnen we daarmee aan de slag. En als het huis een chaos is, zetten we eventueel schoonmaakhulp in.

Wanneer er sprake van onveiligheid is, gaan we hiermee aan de slag vanaf dag 1. En niet te vergeten: dat kinderen met plezier naar school gaan, is een belangrijk aandachtspunt. Dat is het normale leven voor kinderen én een heel belangrijke beschermende factor. Zodra het gezinsplan er is, helpen we cliënten richting de gestelde doelen. Onderweg sturen we onze aanpak bij waar nodig. In de eindfase borgen we wat het gezin heeft bereikt en wat nodig is om op lange termijn verder te komen. Denk aan opvoedondersteuning of coaching.”

Leren terwijl we doen
Het Integraal Gezinsteam start vanaf september en heeft plek voor 25 gezinnen per jaar. We hopen dat deze gezinnen herstellen, zich weer waardevol voelen en mee kunnen doen zonder hulp of met minder hulp. Of onze aanpak daadwerkelijk dit effect heeft, meten we met wetenschappelijk onderzoek. We leren terwijl we doen. De weg die we nu samen inslaan, hoeven we niet te blijven volgen.

Ook bij gemeenten in andere regio’s is er animo voor het Integraal Gezinsteam. Er zijn veel partijen die de verantwoordelijkheid voelen om de jeugdzorg te verbeteren. Thessa: “De onderkenning dat je het niet alleen kunt, helpt ons te verbreden. We maken het voor andere gemeenten en aanbieders graag mogelijk om mee te kijken en om te leren van onze ervaringen. We doen het samen!”