Stilstaan bij stigma

‘Een wereld zonder stigma bestaat niet’, vertelt Sija, ambassadeur van de stichting Samen Sterk Zonder Stigma en sinds kort in dienst bij Leviaan participatie. ‘Stigmatisering is een normaal proces in de hersenen. Ik maak me er hard voor dat we ons er meer van bewust zijn. En het daardoor minder vaak doen.’

Eens gek is altijd gek

‘Ik heb meerdere stigma’s, dat is menseigen. Door mijn psychische ziekte werd ik psychotisch. Ik woonde in een klein dorpje, mensen gingen mij mijden. ‘Eens gek is altijd gek’, dachten ze. Ook met zelfstigma ben ik bekend. Ik ben dyslectisch en kan niet goed schrijven. Daarom kreeg ik al vroeg het label ‘dom’. Mijn ouders vonden het ook niet nodig dat ik ging doorstuderen. ‘Ga jij maar trouwen, kinderen krijgen en stofzuigen’, zeiden ze. Gelukkig had mijn eerste man een eigen bedrijf aan huis. Mijn taak werd de boekhouding. Ik kwam erachter dat ik wel goed was in rekenen en cijfers. Ik ging terug naar school en werkte jarenlang in de financiële sector.’

Achter de geraniums

‘Door mijn psychisch ziekzijn en reuma, werd ik grotendeels afgekeurd. Ook dat is een stigma: ik was niet goed genoeg om te werken. Als ik geen sterk karakter had, zat ik inderdaad thuis achter de geraniums. Dat deed ik niet. Toen ik als gastvrouw bij Ingeest werkte, raakte ik aan de praat met een ambassadeur van de stichting Samen Sterk Zonder Stigma. Zij zochten ambassadeurs. Toen is het balletje gaan rollen. Ik volgde een opleiding over stigma en interviewde als ambassadeur bekende mensen zoals politici, sporters, acteurs en zangers. Deze verhalen zijn opgenomen in de bundel 99 keer anders dan je denkt.’

Bewust stigmatiseren

‘Bij Arkin heb ik met een collega een stigma-training opgezet. De training staat er nog steeds op het programma. Ook bij Leviaan ga ik dit opzetten, naar het concept van Arkin. Met werkbegeleider Jeroen de Gast maak ik een aanvulling op de WRAP, een methodiek voor persoonlijk herstel. Deze aanvulling, de Wrap-to-work genaamd, richt zich op maatschappelijk herstel met bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. Daarvoor moet eerst zelfstigma eruit, want zolang je jezelf stigmatiseert, belemmert dat je herstel. En dat lukt alleen als je je ervan bewust bent dat je dat doet.’